مولف تخصصی، نباید برای کتابش بازاریابی کند/ سرنوشت مبهم آثار برگزیده کشوری

 دکتر کوثریان،  در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره وضعیت انتشار کتاب‌های حوزه مهندسی برق در کشور اظهار کرد: با توجه به مخاطب اندک کتاب‌های تخصصی دانشگاهی، حمایت چندانی از انتشار این آثار صورت نمی‌گیرد و این در حالی است که مولفان این دسته آثار با صرف زمان زیاد به تالیف یا ترجمه کتاب دست می‌زنند. 

مخاطب نباشد، سودی هم برای ناشر و مولف نیست
مدرس دانشکده مهندسی برق دانشگاه شهيد چمران اهواز، با تاکید بر تاثیر منفی نبود مخاطب کتاب‌های تخصصی افزود: نبود مخاطب، موجب تاثیر منفی بر سود مالی ناشر و مولف می‌شود. از سوی دیگر، مولف به هدف اصلی خود یعنی گسترش دانش در جامعه نیز نائل نمی‎‌شود. در حقیقت یک محققِ مولف در مقابل قبول زحمت برای وارد کردن یک دانش به داخل کشور، بازخورد قابل توجهی دریافت نمی‌کند.

کوثریان در ادامه درباره تشریح شیوه حمایت از مولفان آثار تخصصی و دانشگاهی گفت: حمایت، شامل حمایت‌های مادی و اعمال قانون کپی‌رایت است. نویسنده در کشور‌های پیشرفته، به‌ازای صرف زمان برای تالیف یک اثر، از سوی ناشر مورد حمایت مادی قرار می‌گیرد، این در حالی است که در کشور ما مولفان آثار تخصصی چندان مورد توجه نیستند. 

فاصله زیاد ارزش آثار تخصصی در داخل و خارج
وی با مقایسه بهای کتاب در ایران و کشور‌های صاحب صنعت نشر عنوان کرد: بهای کتاب در اروپا یا آمریکا، به هیچ‌وجه با بهای کتاب در کشور ما قابل قیاس نیست، چراکه بهای برخی آثار تخصصی در غرب به یک‌هزار دلار نیز می‌رسد، اما در کشور ما یک منبع تخصصی به بهای 20 هزار تومان عرضه می‌شود.

کوثریان درباره نوع حمایت از مولفان منابع تخصصی ادامه داد: هدف اصلی یک مولف، نفوذ در لایه‌های دانشگاهی است. برای کمک به مولف، معرفی جامع یک اثر تخصصی بسیار موثر است، کاری که از عهده ناشر به دلیل نوع نگاهش به صنعت نشر خارج است. در واقع ناشر به جنبه‌های معنوی تولید یک اثر کمتر توجه دارد. البته از ناشر نمی‌توان توقع داشت به همه شاخه‌های علمی تسلط داشته باشد. بنابراین وجود شبکه ویژه برای معرفی منابع تخصصی به دانشگاه‌ها و مراکز علمی ضروری است. 

تاکید بر مدیریت دولت از جریان حمایت از مولفان آثار تخصصی
مترجم کتاب «راهنمای کامل ادوات نيمه‌هادی» با تاکید بر حمایت از مولفان کتاب‌های تخصصی گفت: در حالی‌که برخی سازمان‌ها و شرکت‌ها با خرید شمارگان بالای کتاب و توزیع آن اقدام می‌کنند، این نوع حمایت برای کتاب‌های تخصصی وجود ندارد. 

وی افزود: نمی‌گویم دولت در مقام حامی قرار گیرد، اما این نهاد می‌تواند مدیریت جریان حمایت از مولفان و مترجمان کتاب‌های تخصصی دانشگاهی را بر عهده بگیرد. اثری که به‌عنوان نمونه در جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی، صاحب رتبه شده، تا مدت‌ها باید گوشه کتابخانه خاک بخورد، مشخص نیست چه کسی دنبال سرنوشت این‌گونه آثار است، یا چگونه باید معرفی شوند؟ 

عضو هیات علمی دانشکده مهندسی برق دانشگاه شهيد چمران اهواز عنوان کرد: مولفانی را می‌شناسم که برای معرفی اثرشان خود دست به بازاریابی می‌زنند. آیا یک مدرس دانشگاه باید برای معرفی اثرش باید به کتابفروشی‌ها مراجعه کند؟ چنین وضعیتی در شأن یک مدرس، پژوهشگر یا مولف آثار تخصصی دانشگاهی نیست. 

تامین امکانات، پرورش پژوهشگر و سپس مستندسازی نتایج
کوثریان در ادامه درباره وضعیت مستندسازی نتایج پژوهش‌های بومی در حوزه مهندسی برق کشور گفت: با توجه به رویکرد دانشگاه‌ها در تربیت نیرو‌های تخصصی به‌عنوان مهم‌ترین عنصر پیشرفت، در حال فاصله گرفتن از جریان واردات صِرف دانش به کشور هستیم؛ به‌عبارتی دیگر، پرورش کمی و کیفی نیروی پژوهشگر را در دستور کار قرار داده‌ایم که این امر نیازمند توجه بیشتر نظام به تامین امکانات و تجهیزات تخصصی است. در گام بعدی پس از عملی شدن نتایج پژوهش‌ها، می‌توان به مکتوب کردن آنها توجه کرد.