کتاب در عرصه فعلی آموزش، عاملی بسیار جزیی است/ لزوم تعریف جدید برای کتاب در عرصه جهان مدرن

دکتر بازرگان در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره استاندارد آموزش در نظام آموزش عالی اظهار کرد: منظور از استاندارد نظام آموزش عالی، تعریف اهداف برای هر یک از زیرنظام‌‌های این مجموعه است؛ تعریفی که باید به‌صورت اندازه‌پذیر مشخص باشد. می‌توان پیشرفت هر یک از زیر نظام‌های این مجموعه را براساس نتایج اندازه‌گیری‌ها به‌دست آورد که در نهایت منجر به بهبودبخشی عملکرد آنها خواهد شد.  
 
تالیف و ترجمه کتاب از برون‌دادهای دانشگاه است
بازرگان با اشاره به ابزار کتاب به‌‍‌عنوان عامل کیفیت‌سنجی دانشگاه‌ها افزود: از جمله عواملی که کیفیت را تشکیل می‌دهد دورن‌داد، برون‌داد و فرایند است که تالیف و ترجمه کتاب یکی از برون‌دادهای دانشگاه است.
 
بازرگان با اشاره به تجربه دانشگاه تهران در عرصه نشر گفت: انتشارات دانشگاه تهران با سابقه‌ای بیش از 60 سال که بنده برای مدتی عضو شورای آن بودم ،مجموعه‌ای با عنوان استاندارد‌های تالیف و ترجمه را تدوین کرد که نتیجه اجماع بین اعضای شورا بود.
 
مترجم کتاب «به سوی يادگيری برخط» ادامه داد: اعضای بیش از 20 نفره شورای مرکزی انتشارات دانشگاه تهران همه بر سر اصول ضوابط تالیف و ترجمه توافق کردند و این ضوابط پایه بررسی هر کتاب بود. بنابراین تا زمانی‌که این ضوابط در بررسی کتاب‌ها درنظر گرفته می‌شد، منابع تولیدی دانشگاه تهران از جایگاه بالاتری نسبت به سایر دانشگاه‌ها برخوردار بود.
 
ورود فناوری‌های نوین به عرصه آموزش کشور
پايه‌گذار نظام اطلاعات آماری آموزش عالی كشور درباره واگذاری تعیین سرفصل‌های درسی به دانشگاه‌های باسابقه گفت: با توجه به ورود فناوری‌های نوین در عرصه آموزش‏، به‌ویژه اینترنت، کاربران با آخرین دانش جهان در کمترین زمان می‌توانند آشنا شوند. کاربران با یک کلیک می‌توانند تازه‌ترین نتایج پژوهش‌ها را دریافت کنند.
    
وی در ادامه با اشاره به کاربرد‌های فناوری‌های نوین در عرصه آموزش عالی اظهار کرد: امروزه در دانشگاه‌های بزرگ دنیا مانند هاروارد و MIT از روش درس‌های باز برخط استفاده می‌کنند. بیش از 160 هزار نفر از چند هزار کشور جهان، مخاطب این روش نوین هستند و در این کلاس‌ها حضور دارند.
 
بازرگان با اشاره به تغییر معنای کتاب با ورود فناوری‌های نوین در عرصه آموزش افزود: سطح دوره‌های نوین آموزشی در بالاترین درجه قرار دارد، بنابراین ابزار کتاب به‌ عنوان ابزار آموزشی معنای متفاوتی خواهد داشت.
 
بدون کتاب هم فرایند آموزش امکان‌پذیر است
مترجم کتاب «ارزيابی آموزش و كاربرد آن در سوادآموزی تابعی‏» گفت: لزوم تعریف جدید برای کتاب در عرصه جهان مدرن، کافی نبودن این ابزار برای کسب دانش است. به ‌عبارتی دیگر کتاب در فضای فعلی یک عامل بسیار جزیی است. چنین موقعیتی مانند گذشته نیست که اگر کتاب نباشد، دیگر فرایند آموزش امکان‌پذیر نباشد.  
 
وی با تاکید بر تقویت ارتباط مراکز آموزشی کشور با پایگاه‌های علمی جهان عنوان کرد: امروز ما باید آخرین یافته‌های علمی را از طریق مقالات به ویژه پایگاه‌های تحقیقاتی علمی جهان دریافت و استفاده کنیم. بنابراین در تعریف کتاب‌های استاندارد باید به گونه‌ای دیگر نگاه کنیم؛ یعنی به دنبال پاسخ به این پرسش باشیم که آیا ما منابع یادگیری دیگری جز کتاب داریم؟ پاسخ این پرسش بی‌تردید مثبت است.
 
درباره دکتر بازرگان
دکتر عباس بازرگان، سال 1321 در کرمان متولد شد. وی تحصیلات عالی خود را در مقطع دکترا در دانشگاه‌  شيكاگو و پيتسبورگ در رشته تحقيقات آموزشی گذراند. بازرگان، پايه‌گذار نظام اطلاعات آماري آموزش عالي كشور در مؤسسه تحقيقات و برنامه‌ريزی علمی آموزشی و مؤسس انجمن پژوهش‌هاي آموزشی ايران است.

عضویت در هيأت تحريريه فصلنامه بين‌المللي (HIGHER EDUCATION POLICY)، عضویت در انجمن بين‌المللی علم آمار (ISI)، عضويت در هيأت تحريريه فصلنامه پژوهش و برنامه‌ريزی آموزش عالی، نوآوری‌های آموزشی، فصلنامه تعليم و تربيت، مجله روانشناسي و علوم تربيتی دانشگاه تهران، در کارنامه فرهنگی عباس بازرگان به چشم می‌خورد.

جايزه كتاب سال دانشگاهي در سال 1381 و دريافت لوح تقدير به‌مناسبت فرايند طراحی و اشاعه الگو در كيفيت دانشگاهی در ايران از جمله افتخارات علمی وی به‌حساب می‌آید.

وی مولف 15 عنوان کتاب و مبدع واژه «پداگومتری» در  کنفرانس‌ بین‌المللی آموزش آمار است. وی مجری طرح‌‌های پژوهشی «تركيب و توزيع نيروي انسانی كارآزموده در كشورهای گامبيا، اوگاندا و تانزانيا»، «ارزيابي فرصت‌های آموزشی بين‌المللی در كشور سودان»، «برابری فرصت‌های آموزشی در دانشگاه تهران»، «رابطه آموزش و اشتغال در بخش غيرمتشكل شهر تهران»، «كيفيت در آموزش عالی و عوامل مرتبط با آن و نقش ارزشيابی درونی در افزايش كيفيت آموزش عالی پزشكی» بوده است.